[Book] การวิจัยและพัฒนาเพื่อการพัฒนาหลักสูตร
การวิจัยและพัฒนาเพื่อการพัฒนาหลักสูตร
รองศาสตราจารย์ ดร.มารุต พัฒผล
บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
(พิมพ์ครั้งที่ 2 พ.ศ. 2567)
สรุปหนังสือ: “การวิจัยและพัฒนาเพื่อการพัฒนาหลักสูตร “
วัตถุประสงค์ของหนังสือ
นำเสนอภาพรวมของกระบวนการวิจัยและพัฒนา (R&D) เพื่อการพัฒนาหลักสูตรและการเรียนรู้ โดยเนื้อหาครอบคลุมทั้งแนวคิด หลักการ ความสำคัญ รูปแบบเชิงระบบ ตัวอย่างงานวิจัย ตลอดจนการประยุกต์ใช้ในบริบทไทย
โครงสร้างเนื้อหา
- แนวคิดหลักการของการวิจัยและพัฒนา
อธิบายว่า R&D คือกระบวนการที่ผสานการวิจัย (research) กับการพัฒนา (development) เพื่อสร้างนวัตกรรมหรือผลงานที่มีประสิทธิผล โดยเน้นการประเมินทั้งระหว่างทาง (formative evaluation) และปลายทาง (summative evaluation) เพื่อปรับปรุงคุณภาพอย่างต่อเนื่อง - ความสำคัญของการวิจัยและพัฒนา
R&D เป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนานวัตกรรมในทุกสาขา ช่วยให้การพัฒนามีประสิทธิภาพ ประหยัด และเกิดประโยชน์สูงสุด เพราะมีการนำองค์ความรู้จากการวิจัยมาสนับสนุนการพัฒนาอย่างเป็นระบบ - การวิจัยและพัฒนาในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9
ยกตัวอย่างการทรงงานของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่ใช้ R&D อย่างเป็นระบบและยึดหลักอริยสัจสี่ สร้างนวัตกรรมเพื่อพัฒนาประเทศ เช่น ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริในภูมิภาคต่าง ๆ - การวิจัยและพัฒนาทางหลักสูตรและการเรียนรู้
อธิบายขั้นตอนการนำ R&D มาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาหลักสูตรและนวัตกรรมการเรียนรู้ โดยทั่วไปแบ่งเป็น 4 ขั้นตอนหลัก ได้แก่- วิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน
- ออกแบบและพัฒนานวัตกรรม
- ทดลองใช้ในสถานการณ์จริง
- ประเมินประสิทธิผลและปรับปรุง
- รูปแบบเชิงระบบของการวิจัยและพัฒนา
นำเสนอโมเดลการดำเนินงานแบบเป็นระบบ (systematic model) ที่เน้นการวางแผน ปฏิบัติ ตรวจสอบ และปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
ตัวอย่างงานวิจัยที่นำเสนอในหนังสือ
- การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงประสบการณ์
- การพัฒนาหลักสูตรจิตตปัญญาศึกษาสำหรับนักศึกษาครู
- การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมครูเพื่อเสริมสร้างความสามารถในการจัดการเรียนรู้โดยใช้วิจัยเป็นฐาน
- การพัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างคุณลักษณะด้านความเมตตากรุณา
- การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนเพื่อส่งเสริมนวัตกรรมด้านสุขภาพของนักเรียนที่มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร์
โดยแต่ละงานวิจัยจะใช้กระบวนการ R&D ที่ประกอบด้วยการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน การพัฒนาและตรวจสอบคุณภาพ การทดลองใช้ และการประเมินผล
ข้อสรุปสำคัญ
- R&D เป็นกระบวนการสำคัญที่ช่วยให้การพัฒนาหลักสูตรและการเรียนรู้มีคุณภาพและตอบโจทย์ความต้องการของผู้เรียนและสังคม
- การประยุกต์ใช้ R&D ในบริบทไทยควรคำนึงถึงภูมิสังคมและความเหมาะสมกับบริบทเฉพาะ
- ตัวอย่างงานวิจัยในหนังสือเป็นแนวทางปฏิบัติที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาหลักสูตรในสาขาต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Download:
[Book] การวิจัยและพัฒนาเพื่อการพัฒนาหลักสูตร :
ที่มา:
- ศูนย์ผู้นำนวัตกรรมหลักสูตรและการเรียนรู้. (2567). การวิจัยและพัฒนาเพื่อการพัฒนาหลักสูตร. สืบค้นเมื่อ 6 กรกฎาคม 2568. จากเว็บไซต์ http://www.curriculumandlearning.com/upload/Books/การวิจัยและพัฒนาเพื่อการพัฒนาหลักสูตร%202567_1704154007.pdf